رم

رُم
پایتخت کشور ایتالیا، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر این کشور با ۲۶۴۹۷۲۴ سکنه و همچنین مرکز ناحیهٔ لاتزیو می‌باشد. هم چنین رم با مساحت ۱۳۶۲۸۷ کیلومتر مربع، وسیع ترین شهرداری ایتالیا به حساب میاید.

تاریخ رم، سه دوره‌ی «آغازین و جمهوری»، «امپراتوری» و «افول و سقوط امپراتوری» را شامل می‌شود.

سنای رم، مجلسی که به تقلید از یونانی‌ها برپا شده بود، بازیگر ثابت هر سه دوره بود. در ابتدا، اختلاف طبقاتی بین اشراف و توده‌های زیردست برداشته شد و جمهوری شکل گرفت.

ساکنان شهر رم به دلیل داشتن ارتش منظم توانستند قلمرو خود را از دشت‌های پیرامون رم به کل ایتالیا گسترش دهند. سپس نوبت تسلط بر دریای مدیترانه بود. آن‌ها بر سر تصرف جزیره‌ی سیسیل با دولت کارتاژ درگیر شدند و بعد از سه جنگ بزرگ، عاقبت در سال ۱۴۹ ق. م دولت کارتاژ که روزی بر تمامی ساحل دریای مدیترانه، از سیسیل تا اسپانیا و آفریقا حکومت می‌کرد، به کلی نابود شد.

در دوران طلایی آن‌ها به همسایگی امپراتوری ایران رسیدند و رم از شهری آجری به شهری از مرمر تبدیل شد. تمام ادیبان و فیلسوفان مهم رم در این دوره زندگی می‌کردند و اکثر داستان‌های رم باستان، مربوط به این دوران است.

پادشاهی کومودوس پایان عصر طلایی بود. بعد از او، دیگر هیچ چیز مثل قبل نبود. سرداران کشور را چند پاره کردند و اختلافات بین هواداران مسیح و کافران به دین جدید هم به این چندپارگی اضافه شد. کنستانتین، تنها امپراتور بزرگ پس از عصر طلایی، کشور را متحد کرد، مسیحیت را آئین رسمی اعلام کرد و شهر کنستانتینوپل (استانبول) را به عنوان پایتخت جدید کرد. با این کار البته میراث رم تا قرن‌ها بعد در امپراتوری بیزانس حفظ شد، اما در واقع کنستانتین به شهر رمولوس خیانت کرد.

جغرافیا
رم در کنار رودخانه تِوِره و در نزدیکی دریای مدیترانه قرار گرفته است. کشور واتیکان در درون شهر رم قرار گرفته است.
در سال ۲۰۰۷ رم به عنوان یازدهمین مکان بازدیدشده در جهان، سومین در اروپا و اولین در ایتالیا توسط گردشگران شناخته شد. از استودیوهای معروف و تاریخی فیلم در رم چینه‌چیتا است و بقایای کولوسئوم، آمفی‌تئاتر معروف رومی نیز در همین شهر است.

جاذبه های گردشگری

کلوسئوم و طاق کنستانتین

همان‌طور که پاریس را به برج ایفلش می‌شناسند، رم را نیز آمفی‌تئاتر فلاوین (Flavian) مشهور ساخته است. بزرگ‌ترین سازه‌ی به جا مانده از رم قدیم کلوسئوم است که هنوز به‌عنوان نماد میادین ورزشی شناخته می‌شود. طرح استادیوم‌های فوتبال امروزی به وضوح از این پلان رومی قدیمی اقتباس شده است. بنا توسط وسپاسیان ۷۲ سال پس از میلاد مسیح آغاز شد و پس از وی پسرش، تیتوس، آن را با افزودن طبقه‌ی چهارم وسعت بخشید. این بنا در سال ۸۰ پس از میلاد همراه با برگزاری یک سری بازی‌های قهرمانی، افتتاح شد. کلوسئوم چنان عظیم بود که برای اجرای تئاتر، جشن‌ها، سیرک‌ها یا بازی‌هایی به کار می‌رفت که خاندان امپراتور و مقامات می‌توانستند آن را از پایین‌ترین طبقه‌ی بنا، خانواده‌های اشرافی از طبقه‌ی دوم و مردم از طبقات سوم و چهارم به تماشا بنشینند.

در کنار کلوسئوم، طاق کنستانتین قرار دارد که تقریباً به همان اندازه مشهور است: یک طاق پیروزی که از جانب مجلس سنا به نشانه‌ی «آزادی شهر و برقراری صلح» پس از پیروزی امپراتور در نبرد پل میلویان در سال ۳۱۲ پس از میلاد، به وی تقدیم شد.

فواره‌ی ترِوی(Trevi Fountain)

این فواره که به چشمه‌ی آرزوها شهرت دارد، در بین افسانه‌های قدیمی رم، جایگاهی ویژه دارد. طبق گفته‌ی افسانه‌ها، هر کس سکه‌ای در چشمه‌ی آرزو‌ها بیندازد، باز هم گذرش به رم خواهد افتاد. اما این تنها دلیل محبوبیت این فواره نیست. بنای بسیار بزرگ و عظیم «پالازولی» با ستون‌های قطور، اسب‌ها و مجسمه‌های مرمری زیبایش، درست پشت فواره قرار گرفته است.

شهر واتیکان(Vatican City)

واتیکان کوچک‌ترین دولت مستقل جهان، با مساحت کم‌تر از نیم کیلومتر مربع، در رم واقع شده است و دیوارهای واتیکان بیش‌ترِ آن را احاطه کرده‌اند. در فضای داخل این دیوارها، کاخ و باغ‌های واتیکان، باسیلیکای و میدان سنت پیتر، حوزه‌ی تحت مدیریت پاپ، بالاترین مقام کلیسای کاتولیک رم، قرار دارند. این مجموعه‌ی فشرده، شامل موزه‌ها و خود باسیلیکای عظیم آن، مقصد گردشگران زیادی از سراسر جهان است. در داخل باسیلیکای سنت پیتر، شاهکار میکلانژ، یعنی پی‌یتا (Pieta) و در کنار آن تندیس و محراب‌هایی ساخته‌ی برنینی و سایر اساتید قرار دارد. مسلماً بهترین بخش موزه‌های واتیکان، کلیسای سیستین است که سقف نقاشی شده‌ی عظیم آن، اثر بی‌نظیر میکلانژ را به نمایش می‌گذارد. درون کاخ واتیکان، اتاق‌های رافائل، آپارتمان‌های بورجیا، کتابخانه واتیکان و تعداد زیادی موزه قرار گرفته است که شامل گالری تصاویر، موزه‌ی هنر سکولار، موزه اتروسک و غیره می‌شود. مجموعه‌هایی که در این موزه‌ها خواهید دید، همه چیز از آموزه‌های پاپ گرفته تا هنر مذهبی قرن بیستم را شامل می‌شود.

پانتئون(The Pantheon)

پانتئون که بهترین یادمانِ حفظ شده از رم قدیم به شمار می‌رود، حدود ۲۰۰۰ سال است که دست‌نخورده باقی مانده است؛ البته جدای از این مطلب که پاپ «گرِگوری سوم»، کاشی‌های برنزی کف را برداشت و پاپ «اوربان هشتم» نیز دستور داد تا کف برنزی را کَنده و ذوب کنند تا سایبانی برای محراب سنت پیتر و توپ‌هایی برای قلعه سنت آنجلو، از آن قالب‌ریزی شود. پانتئون پس از تخریب در آتش‌سوزی سال ۸۰ میلادی بازسازی شد و آجرکاری‌های باقیمانده از آن نشان‌دهنده‌ی مهارت فنی عجیب و تحسین‌برانگیز رومی‌ها است. گنبد ۴۳ متری آن که دستاورد عظیم معماری داخلی رومی است، بدون حائل‌های قابل رؤیت نگاه داشته شده است؛ این حائل‌ها درون دیوارها پنهان شده‌اند و ورودی اصلیِ ۹ متریِ آن نیز تنها منبع نور بنا به شمار می‌رود. جلوه‌ی هماهنگ و متقارن درون بنا، حاصل تناسبات ویژه‌ی آن است: ارتفاع با قطر برابر است. گرچه اولین امپراتوران مسیحی استفاده از این معبد کفرآمیز را برای عبادت ممنوع کرده بودند، اما در سال ۶۰۹ پس از میلاد، پاپ بونیفاچه چهارم آن را به نام مریم باکره و تمام شهدای مسیحی تخصیص داد و از آن پس این بنا به محل دفن پادشاهان ایتالیا (ویکتور امانوئل دوم در فرورفتگی دوم از سمت راست، مدفون شده است) و سایر اشخاص مشهور از جمله رافائل نقاش، بدل شد.

انجمن روم (Roman Forum)

در همان حال که از میان خرابه‌های رم می‌گذرید، حالا که در قلب یک شهر مدرن ایستاده‌اید، چنان است که گویی دو هزار سال به عقب و به رم باستان بازگشته‌اید. گرچه آن چیزی که از این پایتخت رومی باقی مانده است تنها بخش کوچکی از عظمت اولیه‌ی آن را نمایش می‌دهد، اما ستون‌های سر به فلک کشیده و استوار، طاقگان پیروزی و بقایای دیوارها همچنان تحسین برانگیز است، به خصوص وقتی به یاد آوریم که قرن‌های متمادی، تاریخ این انجمن و مجلس روم با تاریخ امپراتوری روم و دنیای غرب گره خورده است. زندگی سیاسی و مذهبی روم نیز بر محور این مکان قرار داشته است؛ در کنار دادگاه‌ها، بازارها و مکان‌های تجمع مردم! پس از قرن هفتم، بناها رو به ویرانی گذاشتند و کلیساها و دژهای نظامی در میان خرابه‌های باستانی بنا شدند. سنگ‌های این مجموعه برای ساخت سایر بناها برداشته شد تا زمانی که در قرون ۱۸ و ۱۹، حفاری‌های انجام شده توانستند بناهای باستانی را از عمق ۴۰ متری سنگ و خاک بیرون بکشند. چیزهایی که در این بازدید نباید از دست داد، عبارت‌اند از: معبد آنتونیوس پیوس، معبد کاستور و پولوکس، معبد ساتورن، طاق سپتیموس سِوِروس، کوریا، معبد وِستا و طاق تیتوس.
«رومن فروم» یا میدان اصلی رم، روزگاری میدان اصلی و مرکز بازرگانی، سیاسی و مذهبی شهر رم محسوب می‌شده و همچنین محل برگزاری بیشتر جشن‌های روم باستان، نشست‌ها، فستیوال‌ها و مهمانی‌ها بوده است.

پلکان اسپانیایی( The Spanish Steps)

جالب است که نمای بی‌قاعده‌ی این پلکانِ سر به فلک کشیده و پاگردهای آن را پلکان اسپانیایی «ترینیتا دِی مونتی» (Trinità dei Monti) نامیده‌اند، در حالی که هزینه‌ی ساخت آن توسط سفیر فرانسه تأمین شده و در حقیقت کلیسای فرانسویِ ترینیتا دی مونتی است. با این وجود پلکان را از روی میدان اسپانیا که در پایین آن واقع شده است، نام‌گذاری کرده‌اند. این میدان نیز یکی از متداول‌ترین شکل‌های میدان‌های رومی را داراست. خود پلکان محل رفت و آمد خیل عظیم گردشگران است؛ آن‌ها روی پله‌ها می‌نشینند، در تابستان از خوردن بستنی جلاتو (Gelato) لذت می‌برند و در زمستان با حلقه کردن دستانشان دور پاکت بلوط‌های بوداده، خود را گرم می‌کنند. فواره‌ی قایق-مانندی که در پایین پلکان اسپانیایی وجود دارد به نام بارکاچیا (Barcaccia) (به معنی قایق بزرگ) شناخته می‌شود و توسط پی‌یترو برنینی (Pietro Bernini)، پدرِ جیان لورنزو برنینی (Gian Lorenzo Bernini)، معمار برجسته‌ی سبک باروک، ساخته شده است. «ترینیتا دی مونتی» که در سال ۱۵۰۲ توسط لویی دوازدهم بنا شد، هنوز هم برخی از قوس‌های اصیل گوتیک خود را حفظ کرده و هنوز مدفنی که توسط دانیله دا ولترا (Daniele da Volterra)، شاگرد میکل‌آنژ، ساخته شده در آن خودنمایی می‌کند. خیابان کُندوتی که از سمت جنوب غربی میدان اسپانیا آغاز می‌شود، مشهورترین خیابان برای خرید کالاهای مد روز در رم به شمار می‌رود. در این‌جا کافه گرکو (Greco) را می‌بینید که پاتوق هنرمندان، نویسندگان و موزیسین‌های مشهوری در طول تاریخ بوده است. دوستداران ادبیات نیز می‌توانند از خانه‌ی کیتس و شلی دیدن کنند؛ این مکان شامل نقاشی‌ها و پرتره‌هایی از شعرای بریتانیایی و هم‌عصران آن‌هاست.

ویتوریانو (یادبود ویکتور امانوئل دوم)(Vittoriano)

 این بنای یادبود را که به نشانه‌ی پیروزی اتحاد ایتالیا و گرامیداشت اولین پادشاهی آن ساخته شده است، یک یادمان باشکوه بدانیم یا چیزی سرگیجه‌آور و دهان‌پرکن، اما باید اقرار کرد که این بنا بی‌شک یک چشم‌انداز اصیل رومی است! یادبود ملی ویکتور امانوئل دوم بین سال‌های ۱۸۸۵ و ۱۹۱۱ ساخته شد تا موفقیت ریزورجیمنتو (Risorgimento) و دستاورد این اتحاد ایتالیایی را در سال ۱۸۷۰ گرامی بدارد؛ بنایی عظیم با ۱۳۵ متر طول و ۱۳۰ متر عرض که تا ارتفاع ۷۰ متری بالا رفته است. تا نیمه‌ی این ارتفاع، محراب میهن و مقبره‌ی سرباز گمنام را خواهید دید. بخش شرقی یادبود، مکانی است که در آن موزه مرکزی اتحاد ایتالیا قرار گرفته؛ موزه‌ای جالب توجه با آثاری از جنبش استقلال ایتالیا.

میدان ناوونا(Piazza Navona)

یکی از میدان‌های مشخصاً باروک در رم، میدان ناوونا است که هنوز نمای بیرونی یک استادیوم رومی را که توسط امپراتور «دومیتیان» در این‌جا ساخته شده به نمایش می‌گذارد. این مکان در قرون وسطی برای جشن‌ها و مسابقات اسب‌دوانی به کار می‌رفته و سپس توسط بورومینی (Borromini) به سبک باروک بازسازی شده است. بورومینی کسی است که یک مجموعه کاخ باشکوه و کلیسای سنت آنیِزه (Sant’Agnese) را نیز در ضلع غربی طراحی کرده است. نمای بیرونی، برج ناقوس و گنبد این مکان تأکیدی است بر شیوه معماری باروک که سطوح محدب و مقعر، سه‌کنجی‌ها، پنجره‌ها، ستون‌ها و پی‌ستون‌ها را در طرحی واحد به هم می‌بافد. در سردابه‌ی سنت آنیزه، معجزه‌ی سنت آنیزه، متعلق به ۱۶۵۳ و ساخته‌ی دست آلساندرو آلگاردی و همین‌طور بقایای یک کف موزاییکی رومی را می‌توان دید. سنت آنیزه نمونه‌ی جالب توجهی از کلیساهای سبک باروک و روکوکو در ایتالیا و در کل جهان است.

گرچه بورومینی میدان و نماهای اطراف آن را طراحی کرده است، اما این برنینی (Bernini) بود که شاهکار معماری آن، یعنی فواره‌ی رودها را به سبک باروک خلق نمود. این فواره‌ی روحانی، نشان از چهار رودخانه‌ای دارد که بزرگ‌ترین رودخانه‌های موجود در میان قاره‌های کشف شده‌ی آن زمان به شمار می‌رفتند، یعنی نیل، گنگ، دانوب و ریو؛ همراه با پیکره‌هایی که نماد این رودهاست. این پیکره‌ها حول یک حوض عظیم شکل گرفته‌اند و هر یک را گیاهان و جانوران مخصوص مناطق هر رود، احاطه کرده است.

مد
رم به طور گسترده ای به عنوان پایتخت مد جهان است . اگرچه نه به اندازه اهمیت میلان . رم چهارمین مرکز مهم فشن در جهان پس از میلان ، نیویورک و پاریس است و با لندن رقابت می کند.اکثر خانه های لوکس مد و زنجیره های طلا و جواهر مانند بولگارری ، فندی ، لائورا بیاجوتی و بریونی دفاتر مرکیشان در در این شهر واقع است. همچنین دیگر برچسب های مهم مانند شنل ، پرادا ، دولچه و گابانا ، آرمانی و ورساچه بوتیک های لوکسی در رم دارند.

نکته جالب از رم

شهر‌های دو قلو، خواهر و شریک
از ۹ آوریل سال ۱۹۵۶، شهر رم با پاریس پایتخت فرانسه، به عنوان شهر‌های دو قلو شناخته شدند. همچنین رم با ۲۵ شهر دیگر به عنوان شهر خواهر و شریک شناخته می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان از شهر‌های الجزیره، پکن، قاهره، لندن، مادرید، نیویورک، دهلی، سیدنی، تهران و واشنگتن نام برد.

سوغات رم

دست‌سازهای چوبی ایتالیا

دست‌سازهای چوبی یکی از این صنایع‌دستی زیبای ایتالیا هستند.
در جای جای ایتالیا می‌توان سراغ این صنایع‌دستی زیبا را گرفت و به فروشگاه‌های عرضه‌ی این محصولات سری زد و از میان آن‌ها سوغات انتخاب کرد. در این میان همه با یکی از این عروسک‌های چوبی آشنا هستیم، پینوکیو که به‌عنوان بهترین سوغات ایتالیا می‌توان از آن یادکرد.
زادگاه این عروسک ایتالیاست و فردی بنام کارلوکولودی، نویسنده‌ی این داستان زیبا، خالق شخصیت محبوب پینوکیو بود. اگر در پایتخت قصد خرید سوغات دارید، برای تهیه‌ی این عروسک زیبا و دیگر آثار دست‌ساز چوبی می‌توانید به فروشگاه بارتولوچی در شهر رم سری بزنید.

برند های مشهور ایتالیا:
گوچی
ورساچه
فندی

چرم

ایتالیا یکی از کشورهای پیشرو در بازار جهانی کیف، کفش و سایر کالاهای چرمی است و منطقه توسکانی درغرب ایتالیا نیز به خاطر محصولات و صنایع دستی چرمی خود شهرت زیادی دارد. توسکانی همچنین به خاطر تجربه زیاد در تولید کیف، کفش، کیف دستی کاپشن، کمربند و سایر کالاهای چرمی با کیفیت معروف است و بخش قابل توجهی از لوازم چرمی معروف مانند گوچی، آرمانی، پرادا و غیره در کارخانه‌های محلی این بخش از ایتالیا و نیز شهر میلان، مرکز مد ایتالیا تولید می‌شوند. امروزه علاقه‌مندان به محصولات چرمی با انبوهی از این گونه محصولات مواجه‌اند که در مقایسه با محصولات چرمی ایتالیا از قیمت بسیار پایین‌تری برخوردار بوده و خریداران سردرگم هستند که دلیل بی‌نظیر بودن چرم ایتالیا چیست و آیا اصلاً ارزش این قیمت بالا را دارد؟! اولین وجه تمایز محصولات چرمی ایتالیا از سایر چرم‌ها، کیفیت خود چرم و طرح و شیوه تولید و پرداخت آن است. تولیدکنندگان محصولات چرمی در ایتالیا در تولید محصولات چرمی با کیفیت بالا همواره ثابت قدم هستند که این امر در کشورهای دیگر فعال در این صنعت کمتر مشاهده می‌شود. از بین شهرهای ایتالیا، فلورانس و میلان که به مرکز مد این کشور معروف هستند، به چرم خود نیز مشهورند. می‌توان گفت برندهای ایتالیایی به دلیل توجه خاصی که به کیفیت و سلیقه دارند، توانسته‌اند دنیای مد را تسخیر کنند.

رفت و آمد در رم:

اتوبوس

با اینکه در رم، اتوبوس‌‌ها خیلی شلوغند، اما یکی از بهترین و قابل‌اعتماد‌ترین راه‌های رفت‌ و‌ آمد در شهرند. شرکت ای.تی.ای.سی، شرکت اصلی اتوبوس‌رانی رم است. اتوبوس‌ها در رم از ساعت ۶ صبح تا ۱۲ شب در شهر تردد می‌کنند، البته بعضی از آن‌ها هم به صورت شبانه‌روزی کار می‌کنند. برای تهیه بلیت اتوبوس در رم باید به دکه‌های روزنامه‌فروشی یا فروشگاه‌های عرضه توتون و تنباکو مراجعه کنید. ایتالیا در خصوص حمل‌و‌نقل با وسایل نقلیه‌ عمومی، قوانین سختی وضع کرده؛ طوری که افراد هرگز اجازه‌ سوار شدن به اتوبوس بدون ارائه بلیت را ندارند و در صورت انجام چنین کاری متحمل پرداخت جریمه‌های سنگینی می‌شوند. این قوانین، شامل حال گردشگرانی که حتی یک کلمه ایتالیایی بلد نیستند هم می‌شود. نقشه‌های مختلف خطوط اتوبوس‌رانی به طور رایگان در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد.

مترو

متروی رم دو خط دارد که محل تقاطعشان، ایستگاه ترمینی است. خط A از شمال غربی شهر شروع می‌شود، از واتیکان می‌گذرد و به جنوب شرقی می‌رود. خط B هم که از شمال شرقی به جنوب غربی می‌رود، از کولوسئوم می‌گذرد. در روزهای عادی مترو تا ساعت ١١ شب بیشتر باز نیست، اما آخر هفته‌ها تا از ۵ صبح تا ١:٣٠ شب مترو هست.
مترو با این که دقیق‌ترین وسیله‌ی رفت و آمد عمومی است، اما در ساعت‌های شلوغی رفت و آمد پر از جمعیت می‌شود.

تاکسی

تاکسی، هر چند گران‌ترین راه تردد در شهر شناخته می‌شود؛ اما اغلب، به دلیل صرفه‌جویی در وقت و همین‌‌طور راحتی ترجیح داده می‌شود. تاکسی‌های رمی، تاکسی‌متر دارند،رنگشان سفید است و با علامت تاکسی روی سقف و شماره شناسایی روی درهای ماشین شناخته می‌شوند.

تراموا

تراموای رم بیشتر مرکز تاریخی شهر رم را پوشش می‌دهد، اما برای رفتن به واتیکان، کولوسئوم و ناحیه‌ی تراسه‌ورههم می‌توانید از آن استفاده کنید.

اتومبیل شخصی

استفاده از اتومبیل شخصی یا اجاره‌ای در رم زیاد توصیه نمی‌شود. ترافیک این شهر وضع درستی ندارد، تابلوهای راهنمایی‌اش هم کافی نیستند. پیدا کردن جای پارک هم خودش یک دردسر دیگر است. استفاده از اتوبوس، مترو و یا حتی تاکسی از اتومبیل شخصی بهتر است.