کشور آلمان در زمینه میزبانی نمایشگاههای بین‌المللی دارای مقام اول در جهان است و این جایگاه را با توجه به امکانات و تواناییهای موجود، نوآوری ها و دسترسی آسان و گسترده هوایی به مناطق مختلف جهان به‌دست آورده است.
از این رو است که صنعت نمایشگاهی آلمان توانسته است دو سوم نمایشگاههای مطرح جهانی را برگزار نماید و در این نمایشگاه‌ها بیش از ۵۰ درصد غرفه‌گذاران و نزدیک به ۶۰ درصد بازدیدکنندگان از خارج از کشور آلمان هستند.
صنعت نمایشگاهی آلمان بخش مهمی از اقتصاد این کشور است که بر نیازهای بلند مدت این صنعت تمرکز کرده و اهمیت و قابلیت‌های جدید آن را بازتاب می‌دهد. غرفه‌گذاران، بازدیدکنندگان و مجریان نمایشگاه‌ها، شرکای تجاری این صنعت هستند که با همکاری مشترک برای برگزاری هر نمایشگاه در بهترین زمان موجود، موفقیت طولانی مدت صنعت نمایشگاهی آلمان را تضمین می‌نمایند.
حدود دوسوم نمایشگاههای مطرح دنیا با موضوعیت صنایع مختلف در آلمان برگزار می‌شود. هرساله نزدیک به ۱۵۰ نمایشگاه بین‌المللی با حدود ۱۸۰ هزار غرفه‌گذار و حدود ده میلیون بازدیدکننده در این کشور به تبادل جدیدترین قابلیت ها و نوآوری‌های بازار می‌پردازند.
پنج مرکز نمایشگاهی در بین ده مرکز برتر جهان به آلمان اختصاص دارد که شامل نمایشگاههای فرانکفورت، کلن، دوسلدورف، هانوفر و مونیخ می‌شود. همچنین سه محوطه ( هانوفر، فرانکفورت و کلن ) از پنج محوطه بزرگ نمایشگاهی جهان، دراین کشور قرار دارند.
قابل ذکر است که این کشور سالانه حدود ۳۰۰ میلیون یورو برای بهبود مراکز نمایشگاهی اش هزینه میکند.
مهمترین ویژگی صنعت نمایشگاهی آلمان جهانی بودن آن است. بیش ار نیمی از غرفه‌گذاران خارجی بوده که یک سوم آنها از خارج از اروپا می‌باشند و نزدیک به ۶۰ درصد بازدیدکنندگان نیز غیر آلمانی هستند. همچنین مجریان نمایشگاهی شعبه‌هایی از نمایشگاههای خود را در سایر کشورهای جهان برگزار می‌کنند.
از جمله برتری های نمایشگاهی آلمان به شرح ذیل می باشد:
دسترسی مستقیم به بازار اروپا
نمایشگاههای تجاری در آلمان در واقع بازدیدکننده را با قلب اروپا پیوند می‌دهند. بازار اروپا به تنهایی با داشتن حدود ۴۵۰ میلیون مصرف کننده یکی از بزرگترین مناطق دنیا با بالاترین میزان تقاضا است.
خدمات حرفه ای
برگزارکنندگان نمایشگاههای آلمان در زمینه برگزاری رویدادهای بین‌المللی بسیار حرفه‌ای بوده و در طول سال توانایی برگزاری بیش از بیست نمایشگاه مطرح بین‌المللی را در مراکز خود دارا هستند. علاوه بر این کادر متخصص و حرفه‌ای آنها در زمینه غرفه‌سازی، تبلیغات، سفر، رزرو هتل، امور مطبوعاتی، حمل و نقل و بازاریابی، به غرفه‌گذاران و بازدیدکنندگان یاری رسانده و برای تمامی صنایع، بازارهای متعددی ایجاد میکند.
گردش مالی بزرگ
سالانه نزدیک به ۱۲ بیلیون یورو گردش مالی در این نمایشگاه‌ها صورت می‌گیرد. سه نمایشگاه فرانکفورت، هانوفر و کلن که از جمله بزرگترین محوطه‌های نمایشگاهی دنیا هستند که به تنهایی بیش از ۳ بیلیون یورو چرخش مالی دارند.
قیمت مناسب غرفه‌ها
قیمت غرفه‌های آلمان در مقایسه با رقبای بین‌المللی مناسب بوده و با توجه به این که بسیاری از مشتریان بالقوه در آلمان ملاقات میشوند در مقایسه با دیگر نمایشگاههای خارج از آلمان، هزینه‌های نهایی برای غرفه‌گذار و بازدیدکننده پایین خواهد بود.
در ادامه به معرفی مراکز نمایشگاهی آلمان می پردازیم و ذکر جزییاتی که برای علاقه مندان جالب خواهد بود:
مرکز نمایشگاهی فرانکفورت
در سال ۱۹۸۰، شرکت نمایشگاههای بین‌المللی فرانکفورت به شکل کنونی متولد گردید که ۶۰% این شرکت به شهر فرانکفورت و ۴۰% آن به دولت ایالت هسن تعلق دارد. محوطه نمایشگاه در این شهر با ۵۷۸ هزار مترمربع فضای مفید، ۱۰ سالن، یک مرکز کنفرانس و یک سالن جشن، که همگی به جدیدترین تکنولوژی ارتباطی مجهز می‌باشند، یکی از بزرگترین و مدرن‌ترین محوطه‌های نمایشگاهی در دنیا نام گرفته است.
امروزه این شرکت، به عنوان معتبرترین و گسترده‌ترین مجری نمایشگاهی آلمان و دنیا، با ۲۸ شعبه، ۵۲ نماینده و بیش از ۲۰۲۶ همکار در ۱۶۰ کشور، در حقیقت به عنوان یک گروه بین‌المللی در خدمت مشتریان خود در ۵ قاره دنیا می باشد.
مرکز نمایشگاهی هانوفر
مرکز نمایشگاهی هانوفر در سال ۱۹۴۷ تاسیس گشت. این مرکز بزرگ ترین مرکز نمایشگاهی در آلمان به شمار می آید و فضایی به وسعت ۲ میلیون مترمربع را در اختیار دارد. درآمد کل این شرکت نمایشگاهی در سال ۲۰۱۳ میلادی برابر ۳۱۷ میلیون یورو بود و درآمد حاصل از فعالیت های برون مرزی آن به مرز ۵۸ میلیون یورو رسید. شمار غرفه گذاران سال ۲۰۱۳ میلادی به ۲۲ هزار مورد رسید که ۱۰ هزار غرفه گذار از خارج از آلمان بودند. همچنین ۳۰۰ هزار نفر از مجموع یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بازدیدکننده نمایشگاه ها نیز از خارج از آلمان شرکت کرده بودند. شایان ذکر است که اجرای حرفه ای نمایشگاه های این شرکت به دست جمعاً ۱۱۰۰ پرسنل مجرب سپرده شده است که ۲۱۵ نفر آنان در خارج از کشور آلمان شاغل هستند.
عمده فعالیت های مرکز نمایشگاهی هانوفر به چهار بخش تقسیم می شود: برگزاری نمایشگاه های تخصصی، اجرای نمایشگاه های میهمان، برگزاری اجلاس، همایش و سمینار و نیز برگزاری نمایشگاه های کالاهای مصرفی.
شرکت نمایشگاه های بین المللی هانوفر از معدود نمایشگاه های کشور آلمان است که دارای گسترده ترین حضور در اقصی نقاط دنیا است. همچنین حضور موفق شرکت کنندگان و بازدیدکنندگان ایرانی در نمایشگاه های تخصصی شهر هانوفر در سال های اخیر همواره رو به رشد بوده است.
مرکز نمایشگاهی دوسلدورف
مرکز نمایشگاه های بین المللی دوسلدورف فعالیت خود را از سال ۱۹۴۷ میلادی آغاز کرده است و امروزه خدمات تراز اول خود را از طریق ۶۹ دفتر نمایندگی و نیز ۹ شعبه به جهانیان ارائه میکند.
این شرکت نمایشگاهی در مجموع بیش از ۴۰ نمایشگاه در دوسلدورف اجرا می کند که ۲۴ مورد آنها، نمایشگاه های تراز اوّل جهانی هستند. نمایشگاه های دوسلدورف در زمینه های ماشین آلات، کارخانجات و تجهیزات، بازرگانی و خدمات، پزشکی، بهداشت و درمان، مُد و سبک زندگی، و تفریحات برگزار میشوند. همچنین میزان بالای شرکت کنندگان بین المللی از وجوه پراهمیت این نمایشگاه است.
کل فضای نمایشگاهی محل دائمی نمایشگاه های بین المللی دوسلدورف شامل ۱۹ سالن سرپوشیده و نیز فضای باز ۳۰۶٫۰۰۰ مترمربعی است و تیم مجرب این نمایشگاه از تجربۀ بین المللی ۶۰ ساله در زمینه برگزاری نمایشگاه ها برخوردار هستند. نمایشگاه دوسلدورف بالغ بر هزار و دویست نفر پرسنل داشته و سرمایۀ در گردش این گروه در سال ۲۰۱۳ میلادی ۳۱۵ میلیون یورو بوده است.
مرکز نمایشگاه های دوسلدروف در فاصله بسیار نزدیکی از فرودگاه دوسلدورف (با پروازهایی به ۱۹۵ مقصد در جهان) واقع شده است. همچین دو ایستگاه مرکزی راه آهن در نزدیکی این نمایشگاه هستند. وجود ۲۰ هزار فضای پارک خودرو در مجاورت نمایشگاه از ویژگی های کم نظیر این مرکز به شمار میآید.
در سال ۲۰۱۳ میلادی جمعاً ۲۵ هزار و ۱۲۶ غرفه گذار در نمایشگاه های دوسلدورف شرکت کردند که ۶۲% آنان از خارج از کشور آلمان بودند. همچنین ۱ میلیون و ۱۹۴ هزار بازدیدکننده متخصص در همان سال از نمایشگاه های ممتاز این شرکت بازدید کردند. شایان ذکر است که ۳۰% بازدیدکنندگان نیز خارجی بوده اند.
مرکز نمایشگاهی کلن
شرکت نمایشگاهی کلن در سال ۱۹۲۴ تأسیس شده است و سالانه حدود ۸۰ نمایشگاه تخصصی و ۲ هزار همایش در آلمان و دیگر کشورها برگزار می کند. نمایشگاه های کلن به طور کلی در فضایی به بزرگی ۲۴۸،۰۰۰ مترمربع سالن سرپوشیده و ۱۰۰،۰۰۰ مترمربع فضای باز برگزار می شوند. این مرکز نمایشگاهی در ۲۵ بخش اقتصادی مهم فعال است.
نمایشگاه های کلن دارای بالاترین میزان مشارکت بین المللی هستند. در این نمایشگاه ها بیش از ۴۴،۰۰۰ شرکت خارجی از بیش از ۱۲۰ کشور حضور می یابند. شمار بازدیدکنندگان نمایشگاه های این شهر سالانه به ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر میرسد که از حدود ۲۲۰ کشور به شهر کلن سفر می کنند. مشارکت ۶۰ درصدیِ غرفه گذاران خارجی، و خارجی بودن بیش از یک سوم بازدیدکنندگان، مهر تائیدی بر میزان بالای مشارکت بین المللی آن است. همچنین تقریباً ۲۴،۰۰۰ خبرنگار باسابقه و معتبر از سرتاسر جهان سالانه از نمایشگاه های مهم این شهر اخبار تهیه و منتشر می کنند.
شرکت نمایشگاه های بین المللی کلن نمایشگاه های تخصصی در بخش های دکوراسیون داخلی و طراحی، غذا، رسانه ها و سرگرمی های دیجیتال، فناوری غذایی، تجهیزات مورد نیاز کودکان، جوانان و آموزش، لوازم منزل، هنر، بهداشت و تندرسی برگزار می کند.
شایان ذکر است که فعالیت های این شرکت خوش نام، منحصر به شهر کلن و کشور آلمان نیست؛ بلکه برای مثال در کشورهای امارات متحده عربی، برزیل، تایلند، روسیه، ژاپن، چین، سنگاپور و هندوستان نیز نمایشگاه های متعددی برگزار می کند.
مرکز نمایشگاهی مونیخ
محل جدید نمایشگاه های بین المللی شهر مونیخ در تاریخ ۱۲ فوریه ۱۹۹۸ افتتاح شد. این مرکز نمایشگاهی یکی از ۵ مرکز نمایشگاهی مدرن جهان به شمار می رود و هنوز هم پس از گذشت ۱۶ سال از شروع به کارِ آن، «مرکز جدید» اطلاق می شود.
شرکت نمایشگاه های بین المللی مونیخ همه ساله در مقر اصلی خود (مونیخ) پذیرای بیش از ۳۰ هزار غرفه گذار از بیش از ۱۰۰ کشور است. به علاوه ۲ میلیون نفر بازدیدکننده از بیش از ۲۰۰ کشور در فضایی به وسعت ۳۹۰ هزار مترمربع فضای نمایشگاهی سرباز و ۱۸۰هزار مترمربع سالن سرپوشیده گرد هم می آیند. این شرکت بزرگ ۱۴ نمایشگاه بین-المللی تخصصی پیشرو، بیش از۴۰ نمایشگاه تخصصی و بالغ بر ۲۵۰ نمایشگاه مهمان برگزار می کند. همچنین این شرکت در خارج از کشور آلمان بیش از ۴۰ نمایشگاه تخصصی را با همکاری ۹ شعبه و ۹۰ دفتر نمایندگی اش در کشورهای مختلف برگزار می نماید.
سایر مراکز نمایشگاهی مهم آلمان:
در کنار مراکز ذکر شده می توان به مرکز نمایشگاهی نورنبرگ، اشتوتگارت، برلین، اسن، لایپزیک و هامبورگ اشاره نمود که تمامی این مراکز بالای ۶۰ هزار متر سالن سرپوشیده داشته و امکانات متنوع و خدمات ویژه و حرفه ای را به مشارکت کنندگان و بازدید کنندگان عرضه می نمایند
آنچه آلمان را در صنعت نمایشگاهی موفق نموده هوشمندی و آینده نگری و عدم تمرکز قدرت و سرمایه گذاری در یک منطقه است، به گونه ای که مرکز نمایشگاهی برلین جزو پنج مرکز تراز اول نمایشگاهی آلمان نیست. در حقیقت سهم پایتخت آلمان از ۱۵۰ نمایشگاه بین المللی با حدود ۱۸۰ هزار غرفه دار و ۱۰ میلیون بازدید کننده در خاک آلمان فقط ۷ درصد می باشد.
نکته قابل تامل این است که ایران نیز در مرکزیت خاور میانه موقعیت استراتژیک مانند آلمان دارد و شهرهای مهم و بزرگی مانند تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز، بوشهر و … با پیشینه تاریخی و گستردگی جمعیت و اقلیم های گوناگون دارد که می تواند در کنار پاسخوگویی به بازار محلی و منطقه ای امکان برگزاری نمایشگاههای بین المللی و جذب بازارهای بزرگ همسایگان مرزی ایران را داشته باشند.
رسیدن به نهایت ظرفیت صنعت نمایشگاهی ایران در حوزهای مختلف میسر نمی گردد،مگر با بهره گیری از الگوهای موفق جهانی، اعتماد به مجریان و متخصصین داخلی، برنامه ریزی و سرمایه گذاری خارجی و وضع قوانین کارآمد و ایجاد انگیزه و امید برای بخش خصوصی.
